Religia nadaje kształt indyjskiej kulturze, jej bogactwo odzwierciedla się w życiu, tradycji i mitologii. W Indiach spotykają się cztery wielkie religie świata - hinduizm, buddyzm, islam i chrześcijaństwo. Ponadto duże znaczenie odgrywaj tutaj także rodzimy dżinizm i sikhizm oraz judaizm i zoroastrianizm. Poza tym Indie stały się kolebką dla pomniejszych kultów i sekt.
Najwięcej w Indiach jest wyznawców hinduizmu. To eklektyczne wyznanie, które nie posiada konkretnego założyciela, ani jednej konkretnej księgi "objawionej" jest niezwykle złożone. Istotę tej religii stanowi przeświadczenie, że wszystkie ścieżki prowadzące do tego samego celu są równie dobre, więc zgodnie z tym stwierdzeniem możliwe jest uznawanie proroków innych religii za świętych. Ta tolerancja niestety, nie dotyczy podziałów kastowych. Hinduizm nie posiada jednej świętej księgi, nie ma też jednego bóstwa. Jedni oddają cześć Widznu, Śiwie lub Brachmanowi, pozostali nie czczą konkretnego boga, ale medytują nad Najwyższym duchem mieszkającym w sercu każdego człowieka. Sposób wyrażania swojej wiary także jest zróżnicowany; jedni chodzą do świątyni, aby tam się modlić, a inni odprawiają rytuały ofiarne, kąpią się w świętych rzekach lub odbywają pielgrzymki. Indyjska mitologia zawsze była bardzo bliska codziennemu życiu, dlatego powstały setki mitów o bogach, boginiach, mędrcach, wieszczach i demonach. Do opowieści tych odwołują się tradycyjne pieśni a także dramaty odgrywane na dziedzińcach i scenach teatralnych.
![]() Święta sylaba OM. (symbol Hinduizmu) |
![]() Swastyka Hinduistyczna |
Drugą rodzimą religią jest buddyzm. Buddyzm przez wiele stuleci pozostawał religią indyjską, dopiero z czasem ogarnął cały kontynent azjatycki. Hinduizm skupiał się wokół pojęcia Absolutu, buddyzm natomiast unikał metafizycznych odniesień. Co ciekawe, wyznawcy buddyzmu w Indiach stanowią tylko niewielką część społeczeństwa. Jednak stałe miejsce w duchowym dziedzictwie znalazły takie wartości buddyzmu jak współczucie, miłość i niestosowanie przemocy.
Obecnie około 3mln Hindusów wyznaje dżinizm. Buddystów jest dwa razy więcej. Twórcą dżinizmu był Mahawira (Wielki Bohater), podobnie jak Budda pochodził z królewskich kszatrijów, odrzucił ziemskie przyjemności i negował system kastowy. Dżinizm stał się najbardziej rygorystyczną religią ascetyczną na świecie, poprzez doprowadzanie idei przezwyciężania słabości do skrajności. Popularne bóstwa hinduskie są akceptowane, ale nie cieszą się takim kultem, którym otoczeni są dżinowi. Dżinizm odrzucał istnienie bóstwa osobowego, negował także istnienie jednego impersonalnego absolutu. Religia postrzega każdą istotę żywą jako niezależną dźiwa (dusza), która jest przesiąknięta cząstkami materialnego ciała. Osiągnięcie pełnego wyzwolenia jest możliwe przez zatrzymanie procesu wchłaniania nowych cząstek karmy, a te, które wtargnęły już do duszy trzeba wyplenić. Droga do tego prowadzi przez należytą wiarę, należyte poznanie i należyte postępowanie. Motto wyznawców dżinizmu zamyka się w zdaniu: "Ahinsa paramo dharma" co znaczy, że niestosowanie przemocy jest najwyższym prawem. Wyznawcy dżinizmu, którzy doprowadzili tą regułę do skrajności chodzą nago, żebraczymi miseczkami są ich dłonie, usta zasłaniają kawałkiem materiału, aby nie wpadł im żaden owad, a drogę przed sobą zamiatają specjalną miotełką, by nie nadepnąć na żadne stworzonko. Wyznawcy tej religii mieli ogromny wkład w kulturę indyjską.
![]() Koło Dharamy. (Buddyjski symbol) |
![]() Khanda - symbol sikhizmu. |
Sikhowie stanowią ok. 2% populacji indyjskiej. Od momentu założenia wspólnoty przez guru Nanaka w XVw, ewoluowała ona tworząc własną tożsamość. Sikhowie sprzeciwiają się systemowi kastowemu, wszyscy noszą to samo imię - Singh. Życie religijne i rytuały upodobniają sikhów do wyznawców hinduizmu, wyróżnia ich jednak tradycja wychowywania jednego syna. Z islamem łączy ich idolatria, czyli odrzucanie kultu wizerunków. Mężczyźni zapuszczają brody i włosy, które zakrywają turbanem.